A ROSE IS A ROSE IS A ROSE


Ik las een boek over Gertrude Stein en was geraakt door de woorden a rose is a rose is a rose.
Een cryptische zin die zoiets wil zeggen als: de roos verwijst naar niets anders dan zichzelf, voor eeuwig en voor altijd.
Rozen en bloemen, ze zijn via de liefde, liefdesbrieven en liefdesgedichten tot metaforen van taalraadsels geworden. Niet alleen Gertrude Stein wees ons hierop, ook Mallarmé gebruikte het beeld van een bloem – nog iets algemener dan de roos – als voorbeeld voor het abstraherende karakter van taal. In een prozagedicht schreef hij dat met de uitspraak ‘une fleur!’, alle contouren van die ene bloem naar de vergetelheid worden verbannen, en iets anders dan alle bekende bloemen ontstaat, namelijk de idee van de bloem.
2009

zaterdag 17 oktober 2009

Geschiedenis van de Witte Roos

Als kind waren Hans en Sophie Scholl
aanvankelijk enthousiaste leden van nazistische jeugdbewegingen, maar zij raakten teleurgesteld door gewelddadige en racistische incidenten. In 1939 werd het tweetal gearresteerd door de Gestapo op verdenking van lidmaatschap van een illegale jeugdorganisatie. Alle jeugdorganisaties behalve de Hitlerjugend waren illegaal verklaard door de nazi's.

Zes pamfletten
De eerste vier pamfletten werden verspreid tussen juni en juli 1942. De toon van de teksten is intellectueel met citaten van klassieke schrijvers als Novalis, Schiller, Goethe, Aristoteles en Lao Tse. Lezers worden opgeroepen de pamfletten te kopiëren en verder te verspreiden.

De beweging kreeg navolging in Hamburg waar een aparte afdeling van de Witte Roos werd opgericht. Tijdens de zomer van 1942 viel de groep stil omdat drie leden in dienst werden opgeroepen om aan het Oostfront te vechten. In oktober 1942 keerden ze echter terug, vastbesloten om de Witte Roos te laten uitgroeien tot een permanente verzetscel. Een ontmoeting met een vertegenwoordiger van de actieve verzetsbeweging Die Rote Kappelle (Het Rode Orkest) werd opgezet met het oog op een nauwere samenwerking met het eigenlijke verzet.

In januari 1943 werd het vijfde pamflet van de Weiße Rose verspreid, met als thema dat Hitler de oorlog nu niet meer kon winnen, alleen verlengen. In het toekomstige Duitsland zou het Pruisisch militarisme nooit meer aan de macht mogen komen. Daarom moest Duitsland een federatie worden. (Dit is uitgekomen in de Bundesrepublik.) Ook Europa moest op federale basis wederopgebouwd worden. (Een voorloper van de oorspronkelijke gedachte van de EEG). De vrijheden van meningsuiting en geloof en bescherming van het individu moesten de grondslagen van een vrij Europa worden.

Op 13 januari 1943 leidde een toespraak van de plaatselijke nazi-gouwleider aan de Universiteit van München tot de eerste studentendemonstratie tegen de nazi's in München.

Begin februari ging de groep over tot het kalken van leuzen tegen de nazi's op de universiteitsmuren. Op 18 februari 1943, kort na de nederlaag van de Duitse troepen in Stalingrad, verspreidden Hans en Sophie Scholl het zesde en laatste pamflet van de Witte Roos met de hand in het gebouw van de Universiteit van München. "Bedankt, Führer" voor de zinloze dood van 330.000 Duitse mannen in de slag om Stalingrad. Citaat:

"De dag van de afrekening is gekomen, de afrekening van de Duitse jeugd met de verfoeilijkste tirannie die ons volk ooit heeft ondergaan. In naam van het gehele Duitse volk vragen we aan de staat van Adolf Hitler onze persoonlijke vrijheid terug, het kostbaarste bezit van de Duitsers, omdat hij ons op de erbarmelijkste manier bedrogen heeft."
Sophie Scholl gooide honderden exemplaren van boven in de hal naar beneden. Broer en zus werden betrapt door de conciërge die lid was van de NSDAP, gearresteerd en overgebracht naar het hoofdkwartier van de Gestapo. Christoph Probst werd de dag erop gearresteerd, de rest van de groepsleden iets later. Hans en Sophie verzwegen de namen van de andere groepsleden voor hun ondervragers.

Proces en executie
Op 22 februari 1943 werd het proces tegen Sophie en Hans Scholl gehouden. Rechter Roland Freisler, president van het Volksgerichthof, kwam speciaal uit Berlijn om hen te berechten. Het proces werd achter gesloten deuren gehouden en beiden werden samen met Christoph Probst tot de guillotine veroordeeld. Alle drie arriveerden gewond op de zitting, omdat zij al enkele dagen door de Gestapo waren mishandeld in een mislukte poging achter de namen van de andere groepsleden te komen. De doodstraf werd diezelfde dag nog voltrokken. Seconden voor zijn executie riep Christoph nog "We zien elkaar over enkele minuten terug!" waarop Hans antwoordde "Lang leve de vrijheid!". Op 19 april werden Kurt Huber, Willi Graf en Alexander Schmorell ter dood veroordeeld.

Hans en Sophie werden op 24 februari begraven op het Perlach-kerkhof ten zuiden van München. Graffiti met de leuze: "Und ihr Geist lebt trotzdem weiter!" verscheen op de muren van het dorpje.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten