A ROSE IS A ROSE IS A ROSE


Ik las een boek over Gertrude Stein en was geraakt door de woorden a rose is a rose is a rose.
Een cryptische zin die zoiets wil zeggen als: de roos verwijst naar niets anders dan zichzelf, voor eeuwig en voor altijd.
Rozen en bloemen, ze zijn via de liefde, liefdesbrieven en liefdesgedichten tot metaforen van taalraadsels geworden. Niet alleen Gertrude Stein wees ons hierop, ook Mallarmé gebruikte het beeld van een bloem – nog iets algemener dan de roos – als voorbeeld voor het abstraherende karakter van taal. In een prozagedicht schreef hij dat met de uitspraak ‘une fleur!’, alle contouren van die ene bloem naar de vergetelheid worden verbannen, en iets anders dan alle bekende bloemen ontstaat, namelijk de idee van de bloem.
2009

zondag 18 oktober 2009

The last rose of summer,

Tis the last rose of summer,
Left blooming all alone,
All her lovely companions
Are faded and gone.

by Sir John Stevenson

Rosa, Jaques Brel

Rosa
C'est le plus vieux tango du monde
Celui que les têtes blondes
Ânonnent comme une ronde
En apprenant leur latin
C'est le tango du collège
Qui prend les rêves au piège
Et dont il est sacrilège
De ne pas sortir malin
C'est le tango des bons pères
Qui surveillent l'oeil sévère
Les Jules et les Prosper
Qui seront la France de demain

Rosa rosa rosam
Rosae rosae rosa
Rosae rosae rosas
Rosarum rosis rosis

C'est le tango des forts en thème
Boutonneux jusqu'à l'extrême
Et qui recouvrent de laine
Leur coeur qui est déjà froid
C'est le tango des forts en rien
Qui déclinent de chagrin
Et qui seront pharmaciens
Parce que papa ne l'était pas
C'est le temps où j'étais dernier
Car ce tango rosa rosae
J'inclinais à lui préférer
Déjà ma cousine Rosa

Rosa rosa rosam
Rosae rosae rosa
Rosae rosae rosas
Rosarum rosis rosis

C'est le tango des promenades
Deux par seul sous les arcades
Cernés de corbeaux et d'alcades
Qui nous protégeaient des pourquoi
C'est le tango de la pluie sur la cour
Le miroir d'une flaque sans amour
Qui m'a fait comprendre un beau jour
Que je ne serais pas Vasco de Gama
Mais c'est le tango du temps béni
Où pour un baiser trop petit
Dans la clairière d'un jeudi
A rosi cousine Rosa

Rosa rosa rosam
Rosae rosae rosa
Rosae rosae rosas
Rosarum rosis rosis

C'est le tango du temps des zéros
J'en avais tant des minces des gros
Que j'en faisais des tunnels pour Charlot
Des auréoles pour saint François
C'est le tango des récompenses
Qui vont à ceux qui ont la chance
D'apprendre dès leur enfance
Tout ce qui ne leur servira pas
Mais c'est le tango que l'on regrette
Une fois que le temps s'achète
Et que l'on s'aperçoit tout bête
Qu'il y a des épines aux Rosa

Rosa rosa rosam
Rosae rosae rosa
Rosae rosae rosas
Rosarum rosis rosis

zaterdag 17 oktober 2009

Sub Rosa

Onder de roos,














d.w.z. in het geheim; vertaling van het lat. sub rosa, eene sedert de 16de eeuw bekende uitdrukking, die we lezen bij Kiliaen: Onder de roose, sub rosa dictum aut factum, dicitur, quod silentii fide stipulata inter lepidos sodales sit aut dicitur; Goedthals, 127: tis onder die roosen gheseyt; Campen, 122: tis onder die Reese; Marnix, Byenc. 125 v; Kluchtspel II, 92; Lichte Wigger, 3 r: Magme niet wat praten? t' is onder de roos hier; in Sweerts' Koddige en Ernstige Opschriften II, 117: Rontom een geschilderde roos boven een tafel:

Al wat hier onder de roos geschiet
Laat dat aldaar, en meld het niet.
Dat de roos het zinnebeeld der stilzwijgendheid is geworden, moet hieraan worden toegeschreven, dat Harpocrates (de Egyptische god Heros), de god der stilzwijgendheid, van Cupido eene roos ontving, om hem te bewegen de minnarijen van Venus niet te verklappen1):

Est rosa flos Veneris, cuius quo furta laterent
Harpocrati matris dona dicavit Amor.
Inde rosam mensis hospes suspendit amicis,
Convivae ut sub ea dicta tacenda sciant.
Vandaar dat de roos prijkte aan de zoldering van feestzalen, of zooals De Brune, Wetst. I, 254 mededeelt ‘in plaatzen van genucht aan den balk geschildert (werd), om de gasten daar deur in te scherpen dat zy de bedreve vrolikheden in stilswijgentheid (moesten) begraven’. Zie verder C. Wildsch. II, 150; Br. v. B. Wolff, 117; Nkr. VII, 26 April, p. 3; Noord en Zuid XIV, 216-219; Navorscher IV, 149; Schrader, 326-327 en Grimm VIII, 1179-1180; hd. unter der Rose; eng. under the rose.
1)Catul. 72; Varro de L.L. 5, 57; Plut. de Is. 68; Kil. 540.

Geschiedenis van de Witte Roos

Als kind waren Hans en Sophie Scholl
aanvankelijk enthousiaste leden van nazistische jeugdbewegingen, maar zij raakten teleurgesteld door gewelddadige en racistische incidenten. In 1939 werd het tweetal gearresteerd door de Gestapo op verdenking van lidmaatschap van een illegale jeugdorganisatie. Alle jeugdorganisaties behalve de Hitlerjugend waren illegaal verklaard door de nazi's.

Zes pamfletten
De eerste vier pamfletten werden verspreid tussen juni en juli 1942. De toon van de teksten is intellectueel met citaten van klassieke schrijvers als Novalis, Schiller, Goethe, Aristoteles en Lao Tse. Lezers worden opgeroepen de pamfletten te kopiëren en verder te verspreiden.

De beweging kreeg navolging in Hamburg waar een aparte afdeling van de Witte Roos werd opgericht. Tijdens de zomer van 1942 viel de groep stil omdat drie leden in dienst werden opgeroepen om aan het Oostfront te vechten. In oktober 1942 keerden ze echter terug, vastbesloten om de Witte Roos te laten uitgroeien tot een permanente verzetscel. Een ontmoeting met een vertegenwoordiger van de actieve verzetsbeweging Die Rote Kappelle (Het Rode Orkest) werd opgezet met het oog op een nauwere samenwerking met het eigenlijke verzet.

In januari 1943 werd het vijfde pamflet van de Weiße Rose verspreid, met als thema dat Hitler de oorlog nu niet meer kon winnen, alleen verlengen. In het toekomstige Duitsland zou het Pruisisch militarisme nooit meer aan de macht mogen komen. Daarom moest Duitsland een federatie worden. (Dit is uitgekomen in de Bundesrepublik.) Ook Europa moest op federale basis wederopgebouwd worden. (Een voorloper van de oorspronkelijke gedachte van de EEG). De vrijheden van meningsuiting en geloof en bescherming van het individu moesten de grondslagen van een vrij Europa worden.

Op 13 januari 1943 leidde een toespraak van de plaatselijke nazi-gouwleider aan de Universiteit van München tot de eerste studentendemonstratie tegen de nazi's in München.

Begin februari ging de groep over tot het kalken van leuzen tegen de nazi's op de universiteitsmuren. Op 18 februari 1943, kort na de nederlaag van de Duitse troepen in Stalingrad, verspreidden Hans en Sophie Scholl het zesde en laatste pamflet van de Witte Roos met de hand in het gebouw van de Universiteit van München. "Bedankt, Führer" voor de zinloze dood van 330.000 Duitse mannen in de slag om Stalingrad. Citaat:

"De dag van de afrekening is gekomen, de afrekening van de Duitse jeugd met de verfoeilijkste tirannie die ons volk ooit heeft ondergaan. In naam van het gehele Duitse volk vragen we aan de staat van Adolf Hitler onze persoonlijke vrijheid terug, het kostbaarste bezit van de Duitsers, omdat hij ons op de erbarmelijkste manier bedrogen heeft."
Sophie Scholl gooide honderden exemplaren van boven in de hal naar beneden. Broer en zus werden betrapt door de conciërge die lid was van de NSDAP, gearresteerd en overgebracht naar het hoofdkwartier van de Gestapo. Christoph Probst werd de dag erop gearresteerd, de rest van de groepsleden iets later. Hans en Sophie verzwegen de namen van de andere groepsleden voor hun ondervragers.

Proces en executie
Op 22 februari 1943 werd het proces tegen Sophie en Hans Scholl gehouden. Rechter Roland Freisler, president van het Volksgerichthof, kwam speciaal uit Berlijn om hen te berechten. Het proces werd achter gesloten deuren gehouden en beiden werden samen met Christoph Probst tot de guillotine veroordeeld. Alle drie arriveerden gewond op de zitting, omdat zij al enkele dagen door de Gestapo waren mishandeld in een mislukte poging achter de namen van de andere groepsleden te komen. De doodstraf werd diezelfde dag nog voltrokken. Seconden voor zijn executie riep Christoph nog "We zien elkaar over enkele minuten terug!" waarop Hans antwoordde "Lang leve de vrijheid!". Op 19 april werden Kurt Huber, Willi Graf en Alexander Schmorell ter dood veroordeeld.

Hans en Sophie werden op 24 februari begraven op het Perlach-kerkhof ten zuiden van München. Graffiti met de leuze: "Und ihr Geist lebt trotzdem weiter!" verscheen op de muren van het dorpje.

vrijdag 16 oktober 2009

"The Rose"


"The Rose"
Is a pop song written by Amanda McBroom and made famous by Bette Midler, who performed it in the 1979 movie The Rose.

Some say love, it is a river
that drowns the tender reed.
Some say love, it is a razor
that leaves your soul to bleed.
Some say love, it is a hunger,
an endless aching need.
I say love, it is a flower,
and you its only seed.

It's the heart afraid of breaking
that never learns to dance.
It's the dream afraid of waking
that never takes the chance.
It's the one who won't be taken,
who cannot seem to give,
and the soul afraid of dyin'
that never learns to live.

When the night has been too lonely
and the road has been to long,
and you think that love is only
for the lucky and the strong,
just remember in the winter
far beneath the bitter snows
lies the seed that with the sun's love
in the spring becomes the rose.
.

woensdag 14 oktober 2009

Soorten rozen

De oudste Albarozen

zijn waarschijnlijk gedurende de Middeleeuwen ontstaan, naar men vermoedt door kruising van de hondsroos met de damascenerroos. De bloemkleuren in deze groep zijn wit, roze en een overgangskleur die de Engelsen "blush" noemen en die wij misschien als "blossig" of "blossigroze" kunnen vertalen. De bladkleur is lichtgroen met de, voor de Albarozen zo kenmerkende, matte, grijsblauwige tint en aan de onderkant zijn de bladeren wittig gekleurd. Het zijn nobele planten die enige schaduw kunnen hebben. Albarozen zijn goed winterhard. Ofschoon de meeste van deze struiken niet of nauwelijks doorbloeien, is het in de maand juni één bloemenpracht.

Bourbon
De eerste Bourbonroos werd in 1817 ontdekt op het Franse eiland Bourbon (nu Réunion) en was een natuurlijke kruising van Rosa damascena bifera en de Chinese roos "Old Blush" (Parson's Pink China). Bourbonrozen hebben meestal grote, goedgevulde bloemen die rijkelijk geuren.


Chinese

Deze groep heeft als gemeenschappelijk kenmerk: rijke en onophoudelijke bloei, kleine elegante bloemen, die meestal in tuilen staan en een overwegend lage groeiwijze. De echte chinese roosjes nemen een diepere kleur aan bij het verbloeien. Zeer goed voor perken, randen en lage hegjes.



Damascena
Een groep rozen die waarschijnlijk afkomstig is uit het Midden‑Oosten. Veel cultivars zijn echter gewonnen gedurende de vorige eeuw in Frankrijk. De bloemen hebben meestal lichte tinten: blossigroze of roze en de bladkleur is grijsgroen.





Bij deze groep worden de PORTLANDROZEN ondergebracht.
Dit zijn afstammelingen van Rosa damascena bifera (= tweemaal bloeiend). Deze planten bloeien dus eveneens in de herfst. Ze hebben kenmerkende korte bloemstelen.

Rozenbottelolie

Rosa mosqueta olie (Rosa aff. rubiginosa) wordt geperst uit de zaadjes van rozenbottels. Rozenbottels zijn vruchten van wilde rozen. Uit de gedroogde rozenbottels worden de zaden gehaald en daarna worden deze zorgvuldig geperst. Het is een zeer arbeidsintensief proces. En de opbrengst aan olie is laag: 8%.

De combinatie aan inhoudsstoffen is in rozenbottelolie zeer bijzonder: naast de 80% aan essentiële vetzuren (linolzuur en een zeer hoog gehalte aan alfa-linoleenzuur) bevat rozenbottelolie ook bètacaroteen, lycopeen, mineralen (o.a. magnesium) en het opvallende trans-retinolzuur, een vitamine A zuur. Dit zuur zorgt voor de uitzonderlijke eigenschappen van rozenbottelolie, zoals het herstel van beschadigde huid, celvernieuwing, collageenproductie, vervaging van pigmentvlekken en rimpelbestrijding.

Rozenbottelolie bevordert de celvernieuwing in de opperhuid en zorgt ervoor dat de huid steviger, elastischer en gladder wordt en fijne rimpels afgezwakt worden.
Vooral het trans-retinolzuur is verantwoordelijk voor de rimpelbestrijding. Door het hoge gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren kan de olie echter snel oxideren en moet daarom absoluut in de koelkast bewaard worden. Doordat rozenbottelolie de huid herstelt door de aanmaak van nieuwe huidcellen, kan deze nieuwe huid weer gevoelig zijn voor zonlicht. Dus niet in de zon gebruiken, tenzij samen met een beschermingsolie met een zonnefilter.

Rosa damascena

Rosa damascena
Damascener roos is een 1 – 2 meter hoge doornige struik met heerlijk geurende roze of witte bloemen. Waarschijnlijk afkomstig uit het Midden Oosten, wordt de roos nu voornamelijk gecultiveerd in Bulgarije, Turkije, Frankrijk, Egypte en Marokko. De olie wordt verkregen door waterdampdistillatie van de verse rozenblaadjes. Roos is een van de duurste essentiële oliën; voor één druppel olie zijn tussen de 50 en 100 bloemblaadjes nodig. De olie wordt als geurstof gebruikt in zeep, toiletartikelen en parfums. Geur: Rijk, diep, zoet-bloemig, licht kruidig.

dinsdag 13 oktober 2009

Geschiedenis van de roos

Sommigen beweren dat de roos al 70 miljoen jaar oud is. In ieder geval is er fossiel bewijs gevonden 35 à 40 miljoen jaar oud. Het is een ieder geval zeker dat de koningin der bloemen er al een aardig tijdje is.

Die oorspronkelijke roos waar het miljoenen jaren geleden mee begon heeft zich momenteel verspreid over het noordelijk halfrond. Van Alaska tot Mexico en van Noorwegen tot Noord Afrika. Van nature komen er geen rozen voor beneden de evenaar. De familie van wilde rozen bestaat nu uit ruim 200 soorten. Van gecultiveerde soorten zijn er meer dan 30.000. Dit maakt de roos tot de meest complexe plantenfamilie die er is.

In de dertiende eeuw begon men in Europa met het domestificeren van de roos. Hoewel men al rond 1500 wist dat bloemen de geslachtsorganen van planten zijn, begon men pas in de achttiende eeuw met het cultiveren van rozen. Tot die tijd kruiste men soorten door ze simpelweg naast elkaar te planten en maar af te wachten wat er voor nakomelingen kwamen.

Voor de achttiende eeuw kende men in Europa alleen rozen met roze en witte tinten. De vijf belangrijkste soorten waren:
Rosa alba, centifolia, damascena, gallica en moschata.
De start van de cultivatie van rozen viel nagenoeg samen met de introductie van nieuwe soorten uit Azië: Rosa chinensis en de theeroos. Dit waren doorbloeiende rozen wat ze zeer interessant maakte voor de kwekers. De meeste Europese soorten bloeiden tot die tijd niet door. Met de ‘Chinese roos’ werden rode rozen geïntroduceerd. En met de theeroos werden zachtgele soorten geïntroduceerd. Vanaf deze introductie spreekt men van ‘oude rozen’ en ‘moderne rozen’. Met de nieuwe soorten werd volop geëxperimenteerd. Er ontstonden nieuwe groepen van kruisingen welke vaak naar personen of streken werden vernoemd. Voorbeelden van deze nieuwe kruisingen zijn de groepen als; Noisettes en Bourbons. De nieuwe groepen Noisettes, Bourbons e.d smolten samen in 1867 met de introductie van La France van Guillot tot één herkenbare groep: de theehybriden. Deze groep is herkenbaar aan haar grote bloemen. De groep is doorontwikkeld en steeds sterkere soorten zijn op de markt gekomen.

Hard gele rozen kwamen er pas rond 1900. De Fransman Joseph Permet-Ducher heeft 20 jaar gezocht naar een winterharde gele roos, totdat hij een kruising maakte met Rosa foetida. Sinds die tijd hebben we gele en oranje getinte soorten. In 1862 werd Rosa multiflora vanuit Japan geïntroduceerd. Kruisingen met deze bloemrijke soort leiden een tiental jaar later tot een nieuwe groep rozen: De polyantha rozen. Deze rozen bloeien met trossen met kleine bloemen. In 1910-1920 leiden kruisingen van polyantha rozen met theehybriden tot een nieuwe groep: de floribundas. De groep heeft grotere bloemen in trossen. Onze huidige trosroos was geboren.
.

‘War of the roses’

Gedurende de vijftiende eeuw werd er gevochten om heerschappij over Engeland. De partijen gebruikten een roos als symbool. De witte roos stond voor York. De rode voor Lancaster. Het conflict werd dan ook ‘War of the roses’ genoemd. De ‘gemengde’ rood witte roos is de Tudor rose. Henry Tudor van het huis van Lancaster versloeg Richard de derde en trouwde Elizabeth of York, waarmee de huizen werden verenigd. De Tudor roos staat symbool hiervoor.
Cambridge college draagt de Tuder rose als ornament.

That which we call a rose; by any other name would smell as sweet?

William Shakespeare: Romeo and Juliet

De roos wordt ‘de koningin der bloemen’ genoemd, want een roos is meer dan een bloeiende plant in de tuin. Ze is diep geworteld in onze geschiedenis en roept meer op dan enige andere bloem en worden meer betekenissen aan toegekend dan aan enige ander bloem. Alleen de naam roos roept al zoveel emoties op dat ze een eigen leven is gaan leiden. Zou een roos nog net zo zoet ruiken als ze anders genaamd was?

maandag 12 oktober 2009

De symbolische waarde

Rozen komen over de gehele wereld voor en zijn waarschijnlijk de beroemdste en meest geliefde bloemen die er bestaan. De symbolische waarde versterkt bovendien de populariteit van deze veelzijdige bloemensoort. Zo weet ook iedereen wat er bedoeld wordt wanneer een leven niet over rozen is gegaan, kent de hele wereld Doornroosje en is zelfs het geven van één enkele roos al een waardevol gebaar van liefde of dank.

Ook in de muziek doet de roos het goed. Een mooi voorbeeld daarvan is het lied dat Elton John maakte voor de begrafenis van prinses Diana van Engeland, Candle in the wind. Diana wordt in het lied de "roos van Engeland" genoemd. De woorden uit het lied maken van Diana een haast mystieke legende:

"May you ever grow in our hearts, the stars spell out your name, our nation's golden child".

Het nummer werd één van de best verkochte singles aller tijden, niet in de laatste plaats vanwege de sterke symboliek.