Rozen in Srebrenica.

Overgenomen uit:  http://www.hortinews.com/news.php?id=23856

Op vrijdag 26 november jl. vertrok ik samen met Frans Neuman van Rozenkwekerij Belle Epoque uit Aalsmeer voor 4 dagen naar Srebrenica in Bosnië. De aanleiding was de slechte toestand van de rozen die ik tijdens mijn bezoek in de juli jl. aantrof . Door een uitermate natte en broeierige periode stonden de rozen er toen kaal en ziek bij, er moest dus iets gebeuren!

De oorzaak moet niet alleen bij het natte weer worden gezocht, maar tevens bij het rozenras wat door de vrouwen van Srebrenica veelvuldig wordt gekweekt voor de productie van snijrozen. Deze grootbloemige rode roos met lange stelen is eigenlijk een “kasroos” maar is in Srebrenica in de volle grond aangeplant. Meestal gaat het goed maar ook in Bosnië verandert het klimaat en zijn in de zomers ook natte periodes te verwachten.

Uit ervaring weet ik dat het moeilijk is om kennis over te brengen in Bosnië. Vooral de taal maar ook de traumatische ervaringen alsmede het communistische regime gedurende vele jaren zijn daar debet aan. Daarom is het belangrijk om te komen met een duidelijke instructie in combinatie met beeldmateriaal en met tekst in hun eigen taal. Als voorbereiding van onze reis hebben we een PowerPoint presentatie gemaakt, die aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. Diverse onderwerpen zijn behandeld zoals de aanplant, de bemesting, het sortiment, het sorteren en verpakken van de bloemen en de presentatie op de markt.

Tijdens de presentatie waren 16 vrouwen aanwezig, die inmiddels al enkele jaren met de kweek van snijrozen bezig zijn. De aandacht was groot en na de 2 uur durende presentatie werd er uitvoerig gediscussieerd. Bovendien blijft deze PP als een soort “spoorboekje” in Srebrenica aanwezig om zo vaak als dat nodig is te bekijken!

De teelt van de oorspronkelijk gebuikte rode roos wordt nu voor een gedeelte als proef voortgezet in plastic tunnelkassen, waarbij de planten tevens op een andere manier worden geplant zodat ze beter kunnen ontwikkelen en meer zullen produceren. Ik ben uitermate benieuwd naar de resultaten van deze veranderingen in het komende productiejaar! In totaal zijn er nu 3 kassen van elk 100 m2 hiermee aangeplant. Voor de buitencultuur zijn er door de fa. Belle Epoque uit Aalsmeer 250 nieuwe planten geleverd in verschillende rassen die wél geschikt zijn voor de buitenrozen cultuur. Deze planten worden in juli komend jaar gebruikt voor de productie van nieuwe struiken in de volle grond.

De dagen daarna hebben we alle rozenplantages bij de vrouwen bezocht en ter plekke passende adviezen gegeven voor de verdere behandeling van de struiken. Vooral de diepte van de aanplant, de bemesting die veelal achterwege blijft en de snoei gedurende het productieproces heeft veel aandacht gekregen. Om te weten welke voedingsbestanddelen er in de overigens uitstekende grond ontbreken, moet een onderzoek plaatsvinden. Met het analyse rapport in de hand kan de voedingstoestand dan weer op peil worden gebracht, waardoor een grotere productie te verwachten is.

Door de KAVB ( Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur) zijn onlangs i.v.m. het 150 jarig bestaan van de vereniging 15000 tulpenbollen aan de vrouwen van Srebrenica geschonken. Al enkele jaren hebben de vrouwen ervaring met het in bloei trekken van tulpen. Ze worden net als de snijrozen allemaal vanuit een kraampje op de markt in Tuzla verkocht.
Deze gratis partij is een plotselinge verrassing waar men niet op had gerekend. Daags nadat wij zijn vertrokken arriveerde de vrachtwagen met de tulpen in Bosnië.
Inmiddels heeft men vanuit Bosnië aan ons gevraagd om een voorstel te maken voor de verdeling van de tulpen onder de vrouwen.
Frans en ik hebben bedacht dat dit dé kans is om met de opbrengst van de verkoop van de bloemen, een fonds te vormen voor een op te richten coöperatie, waarin alle vrouwen participeren.

Het idee is om de tulpen onder 5 vrouwen te verdelen die het meeste ervaring hebben met deze teelt , maar dat ze door de grote groep hierbij worden geholpen (samenwerken). Om de oogst te spreiden hebben we voorgesteld om 50% binnen en 50% buiten te planten.
Door de hele opbrengst te reserveren is het mogelijk voor de vrouwen om in het komende voorjaar een financiële basis op te bouwen van rond de € 7000,-. en dat is voor Bosnische begrippen erg veel geld!
Uiteindelijk gaat dit profijt opleveren voor iedereen binnen het bloemenproject, een eerste stap naar eigen verantwoordelijkheid en economisch denken!
Wij hopen dat men binnen een paar dagen met ons voorstel zal instemmen en dat de aanplant nog kan plaatsvinden, voordat de grond hard is door de invallende winter!

Komend jaar zal blijken of onze aanbevelingen en adviezen hun vruchten zullen gaan afwerpen. Ik ben ervan overtuigd dat de teelt van snijrozen en de tulpentrek tot een economische impuls kunnen gaan leiden. Een welkome en noodzakelijke aanvulling op het weduwen pensioen voor de vrouwen van Srebrenica!

Wellicht wordt Srebrenica over een paar jaar het rozencentrum van Bosnië!

De in 2005 opgerichte Stichting Toekomst Overlevenden Srebrenica (sTos zie ook www.sTos.nl en www.stosfoundation.com ) ondersteunt projecten in Bosnië die overlevenden van de val van Srebrenica kansen bieden om een nieuwe toekomst op te bouwen.

sTos werkt nauw samen met de Bosnische hulporganisatie Snaga Zene (vrouwenkracht) die medische en psychosociale hulp biedt in Srebrenica en in vluchtelingencentra rond Tuzla. De belangrijkste taak van sTos is om geld in te zamelen en fondsen te werven om projecten te financieren, waarvan het Bloemenproject een van de grootste en succesvolste projecten is. Daarnaast blijft de stichting (politieke)aandacht vragen voor de slachtoffers van Srebrenica.