Ongeveer de helft van alle Nederlanders begint 1 januari 2011 weer vol goede voornemens: u wilt bijvoorbeeld gezonder eten, stoppen met roken, meer tijd hebben voor ontspanning of meer bewegen. We vroegen aan Roos Bonnier en Angelique Bril, de eigenaars van HappyFactor waarom goede voornemens zo vaak sneuvelen? Happy Factor is een nieuw bedrijf in Rotterdam dat gerund wordt door een psychologe en een gewichtsconsulente en specifiek gericht is op personal health coaching.
“In de psychologie is al meermalen aangetoond dat we niet we niet altijd doen wat we van plan zijn te doen. Dit hangt samen met een paar interessante wetenswaardigheden over het menselijk gedrag”, vertelt Roos, psychologe en werkzaam bij HappyFactor. “Als u die trucjes kent, wordt het waarschijnlijk makkelijker goede voornemens wel te laten slagen.”
“Wij mensen zijn nu eenmaal geneigd om onze eigen motivatie te gebruiken als indicator voor de kans op succes. Een voorbeeld: mensen zijn tijdens de feestdagen veelal overmatig aan het eten en drinken. Daarna kunnen ze zich onprettig en schuldig voelen. Vanuit dit nare gevoel krijgen ze een sterk verlangen om gezonder te leven. Maar dit is een misleidende soort motivatie omdat ze na een paar dagen weer met dagelijkse hindernissen te maken krijgen en die nemen dan weer de overhand. Je houdt er bij je goede voornemen bijvoorbeeld geen rekening mee dat je na een lange werkdag enorme trek hebt in iets zoets in plaats van in een stengel bleekselderij.”
Angelique: “Begrijp ons niet verkeerd, het hebben van een goed voornemen is natuurlijk stap 1 in de goede richting, maar helaas bent u er dan nog niet: wij merken in de praktijk dat het de alledaagse hindernissen zijn die het u belemmeren om een voornemen tot een succes te brengen. Uit tijdnood pakt u bijvoorbeeld toch de auto in plaats van de fiets en zo kan een te drukke agenda ervoor zorgen dat u een goed voornemen laat verwaarlozen.”
Roos: “Een ander psychologisch trucje is dat mensen er toch altijd in slagen zichzelf een beetje te foppen en te geloven dat het deze keer, vanaf januari 2011, wél gaat lukken. Hoe komt dit? Nu, mensen zeggen dan tegen zichzelf dat ze het afgelopen jaar niet hard genoeg hun best hebben gedaan.” Roos: “Vooral bij dieetpogingen herkent u misschien dit soort uitleg aan uzelf. Dit doen wij allemaal onbewust. Omdat we bijvoorbeeld de verleiding niet hebben kunnen weerstaan toen we dat lekkere gebakje aangeboden kregen en tja… later bedenken we dan streng: dat betekent dan toch maar een ding, namelijk dat we er niet hard genoeg ons best voor hebben gedaan?
Deze redeneertrant is de oorzaak van schuldgevoelens en het oplopen van een flinke deuk in uw gevoel van eigenwaarde. Het probleem is: het falen is maar gedeeltelijk te wijten aan een gebrek aan inzet. De belangrijkste reden dat afvallen bij veel mensen mislukt is dat het gewoon heel moeilijk is om in je eentje af te vallen. Het erkennen van dit soort ‘mislukkingen’ zou betekenen dat er weinig reden is tot optimisme. Je kent vast wel de uitdrukking ‘hoop doet leven’ en veel mensen leven dan ook liever met valse hoop dan helemaal geen hoop, het zogenoemde ‘valse-hoop-syndroom’ (Vonk, 2008). Dit betekent dan ook dat we vol goede moed ieder jaar opnieuw een goed voornemen uitspreken en hopen dat het ons dit jaar vast wèl gaat lukken.”
We weten nu dat u uzelf af en toe voor de gek houdt. We weten ook dat het slagen van goede voornemens niet wordt bepaald door hoe sterk de drive is op het moment dat het voornemen wordt uitgesproken maar vooral door alledaagse hindernissen. Maar hoe kan u deze kennis gebruiken en wat werkt nu wel?
Verpak ten eerste uw voornemen in een positieve boodschap. Uit psychologisch onderzoek van hoogleraar Roos Vonk blijkt dat iets dat u wel wilt, beter werkt dan iets dat u moet laten. Stel dat u een paar kilo wilt afvallen en meer wilt bewegen, kijk naar wat u wilt bereiken en formuleer dat als doel: ik wil met mijn kinderen kunnen voetballen; ik wil leuke kleding kunnen kopen in die ene winkel waar ze maar tot maatje 42 gaan; ik wil mijn trouwjurk weer aan kunnen bij mijn 10 jarig jubileum, ik wil toonbaar zijn in een bikini als ik straks op vakantie ga.
Bedenk ten tweede waar uw alledaagse hindernissen zitten. Is dat de vrijdagmiddagborrel, een 4 uurs dip of een verjaardagsfeestje? Om hieraan voortaan tegenwicht te bieden kunt u bij ieder voornemen een plan bedenken. “Bij mijn dagelijks 4 uur vermoeidheidsdip neem ik eerst een banaan voordat ik naar chocolade grijp”. Met deze inzichten kunt u dus uw voornemen vertalen in concrete activiteiten en noteert u in uw agenda wanneer, met wie, waar en hoe u wat gaat doen. Mensen die zo’n praktische step-by-step approach hanteren blijken veel beter bestand te zijn tegen hindernissen.
De derde tip: schakel hulp in bij het realiseren van uw doel, u moet uw omgeving mee hebben en een personal coach kan u daar uiteraard ook goed bij helpen.
Angelique: “Ik ben van mening dat u het hele jaar door aan uw doelen kunt werken maar aangezien de meeste mensen rond Oud en Nieuw goede voornemens maken, hopen we dat bovenstaande tips u op dit moment kunnen helpen. Kijk ook eens voor meer informatie op de website van HappyFactor: http://www.happyfactor.nl/”.
